5 Şubat 2016 Cuma

Kitap İncelemesi: Dönüşüm

DönüşümKitap Hakkında:
Kitap: Dönüşüm
Orijinal adı: Die Verwandlung
Yazar: Franz Kafka
Sayfa sayısı: 102
Yayınevi: Can Yayınları
Goodreads puanı: 3,76


"Kafka ile yaşamak,acınacak güncelliğimizin en büyük umudu."

Hikaye bir sabah Gregor Samsa'nın böceğe dönüşmesiyle başlar.O gün her zamankinden daha tuhaf bir şekilde başlamıştır ve Gregor Samsa geç kaldığını fark eder.Fakat bir türlü hareket edemez.Çünkü devasa bir gövdesi ve incecik bir sürü bacağı vardır.Doğrulmaya ne kadar çabalarsa çabalasın bir türlü yataktan çıkamaz.Çabaladığı süreçte çalıştığı yerin müdürünün sesini duyar.Yataktan iner ve uzun bir süre sonunda kapıyı açmayı başarır.

Bu akıl almaz durumla karşılaşan ailesi büyük bir korku duyar.Gregor her ne kadar kendini anlatmaya çalışırsa çalışsın ağzından çıkan tek şey anlamsız seslerdir.Fakat o an hangi açıklamayı yaparsa yapsın ailesinin hayretini ve müdürünün korkulu bakışlarını gideremezdi herhalde.Ve gideremedi de.Dönüşümünden sonra ailesinin ona bakışı ve kendi içlerindeki davranışları büyük bir değişime uğramıştır.Babası ve annesi onu görmeye tahammül edemeyecek bir biçimde diğer odalarda vakit geçirirken kız kardeşi Grete ona yemek getirir,odasını temizler.Gregor ise minnettarlığını o kocaman,tiksinç olarak gördüğü bedenini bu zamanlarda kız kardeşinden saklayarak gösterir.Artık istenmediğini net bir şekilde hisseden Gregor,zorlu dönemler geçirecek,kendi karamsar dünyasının içinde bulunduğu durumu hüzünlü bir şekilde saptayacaktır.


Bir eser nasıl bu kadar hüzünlü olabilir diye kendime sordum.Genel tarzı böyleymiş Kafka'nın kitap arkasındaki mektuplarından ve okumadan önce yaptığım bir araştırmadan bunu görmüş oldum.Zaten Babaya Mektup kitabını okumuştum,yani bana yabancı gelen bir tarz olmadı.Bu kitabında da baba figürü ön plandaydı ama kitabı kesinlikle Kafka'nın hayatıdır bu diye yorumlamamak lazım.Sonuçta bir eser yazarının ruh hali ve yaşantısını barındırabilir ancak tümüyle gerçekçiliğini korumaz,yansıtmaz.Bu romana,hikayeye ters bir durum bence.

Gelelim Kafka'nın hayatından izlere.Baba karakterimiz  Samsa'yı çok çabuk reddedebiliyor.Sadece iş yapabildiği sürece,yani aileye bir katkısı olduğu sürece önemli olacaktır ki dönüşümden sonra itibarını kaybettiğini göz önünde bulundurursak bu ilişkilerindeki sorunu yüzeye çıkarıyor.Bunun dışında dönüşümün yaşanması ciddi anlamda Samsa'nın bir böcek olarak insandan daha basit bir canlıya indirgenmesi,sorumluluklarının da indirgeneceğini gösteriyor.Ailenin yükünün Samsa'nın üstünde olduğunu yine göz önünde bulundurursak bunu buhranlı hayatından bir kaçış,baskıdan bir uzaklaşma olarak görebiliriz.Grete'nin başta umudunu koruyup yaptığı yardımlar sonucu daha sonra vazgeçmesi ve Gregor'u istememesi de karakterimizin üzerine daha büyük bir baskı olarak dönüyor.Zaten gittikçe insanlıktan uzaklaştığını kendisi de fark ediyor.Fakat bu karakterlerin arasında annenin her şeye rağmen Gregor'un geri döneceğine inanması,daha doğrusu bir dönem böyle düşünmesi ve evladından kopuşunun diğer karakterlere göre daha zor olması etkileyiciydi bence.Kitabın her satırına hakim olan dışlanmışlık ve karamsarlıktan da etkilenmemek mümkün değil.


Dediğim gibi Kafka'yı yorumlamaya çalışmak çok zor ama saptama yapmak kolay.Çünkü bu eser,psikolojik durumu göz önüne alındığında yaşamına fazlasıyla uyuyor ki denilene göre diğer kitaplarında da hissediliyormuş.Belki yanlış çıkarımlarda bulundum ama ben bu kitaptan bunları çıkarabildim.Eğer böyleyse ve okuduğum 2 eser beni şaşırtmıyorsa diğer kitaplarını da okuyarak düşüncelerimi doğrulayabilirim.Zaten babasının Kafka'yı böcek olarak gördüğünü göz önünde bulundurursak,bu dönüşümün bir kaçış olduğu düşüncemi doğruladım.Bu kaçış da daha çok baskıyı beraberinde getiriyor.Mesela karakterin kendini ölüme itmesinin sebebi ailesinden gördüğü bu psikolojik baskı.Düşünün kimse sizi görmeye dayanamıyor,parçası olduğunuz topluluktan bir dönüşümden sonra dışlanıyorsunuz.Okurken Gregor için zor olan bu durum ne yalan söyleyeyim beni de zorladı.Daha önce bu kadar karamsarlığa düştüğümü hatırlamıyorum.

Yazımı bir sonuca bağlamam gerekirse sahaflarda konuştuğum amca cidden haklıymış.Bir insan Dönüşüm'ü okumadan edebiyatla iç içeyim diyemiyormuş.Yani klasik okudum demek Kafka'yı anlamaktan geçiyormuş.Fakat şöyle bir çıkarım daha yapmam gerekirse bence Kafka okumak için belirli bir alt yapı oluşturmak gerekiyor.Daha doğrusu zaten klasiklerde düşünmeye yönelik büyük bir faaliyet gösteriyorsunuz.Böyle kitaplara geçmek de artan klasik beklentisi ve daha büyük bir açlık oluşturuyor.Bir süre sonra bunlar da yetmeyecek hep daha fazlasını isteyeceksiniz.Bu yüzden illa ki Kafka'nın hayatından bir şeyler kapacağım diye bir sürü site gezmeye hiç gerek yok.Zaten okudukça ya da merak ettikçe yazarları araştırmaya başlayacak ve eserlerinin altında neler yattığını anlamak için çıldırana kadar düşüneceksiniz.Öyleyse düşüncelerinizle harmanlayacağınız,üzerinde düşünmekten beyninizin uyuşacağı bir kitap arıyorsanız Dönüşüm'e hoşgeldiniz!



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder